De Kathedraal van Sint-Michiel en Sint-Goedele is het belangrijkste kerkgebouw in het oude centrum van Brussel. De bouw van de kathedraal werd in het begin van de 13de eeuw aangevangen onder de leiding van Hendrik I, hertog van Brabant. Tot aan de opsplitsing van het bisdom Mechelen in 1961 was het een collegiale kerk die gewijd was aan Sint-Michiel en waarin in 1047 een kapittel ter ere van Sint-Goedele werd gesticht.
[/column]
- krammen verwijderen
- verlijming losse elementen
- verwijderen van schimmels en zoutuitbloeiingen
- schilderen
- behandelingsrapport
Restauratie en conservatie van 21 beelden en 7 baldakijnen in de laat-gotische Heilige Sacramentskapel.
In opdracht van ARAB Antwerpen olv Sander Peters. aug.1997t/m sept1998. Ism Eveline Pars. Vooronderzoek Lode De Clercq.
Omschrijving van de objecten
In de periode rond 1535 zijn de baldakijnen aangebracht in de vernieuwde Sacramentskapel. De baldakijnen zijn vervaardigd uit Avesne-steen. Tijdens een ingrijpende restauratie rond 1872, zijn de origineel witgekalkte baldakijnen gedecapeerd, werden verguldsels aangebracht en zijn de huidige beelden in de nissen geplaatst.
Restauratieoptie
Uitgangspunt bij de restauratie is het terugbrengen van de 16e eeuwse toestand. Na een intensieve reiniging wordt de door roest aangetaste draagstructuur aangepakt, ontbrekende onderdelen worden plastisch hersteld en de verguldsels worden weggenomen. Het geheel wordt geschilderd, met uitzondering van de later geplaatste en in stijl afwijkende beelden, deze zijn immers nooit geschilderd geweest.
Aangetroffen toestand
Door meerdere langdurige lekkages(oa. door een slecht geplaatste dakgoot) ,roestende draagstructuur, schade door stellingbouw ivm schilderwerken en ernstige vervuiling, was er heel wat aan de hand met de baldakijnen.
Om een zo goed mogelijk beeld te kunnen geven van de conditie van de baldakijnen is van ieder baldakijn een schema gemaakt en de schade ingetekend.
DE BELANGRIJKSTE BEHANDELINGEN
1. Reiniging met natte verzadigde stoom
Dit geeft de mogelijkheid om in de hete stoom de vette aanslag op te lossen en direct met een doek op te deppen zonder noemenswaardige vochtopname door de steen De muur- en kolomzones zijn apart gereinigd. Dit is gedaan met de zgn. injectie/extractie-methode; er wordt plaatselijk verzadigde stoom onder hoge druk geïnjecteerd en deze wordt samen met de vervuiling meteen afgezogen.
2. Constructieve ingrepen
Vanwege een jarenlange lekkage is de draagstructuur van baldakijn no. 6 gaan roesten. De langdurige inwatering zorgde ervoor dat zelfs de degelijk in lood gegoten verbindingsankers werden aangetast.
en de steen op meerder plaatsen uiteenspatte. Het was noodzakelijk de gebroken bovenste luifel te demonteren, het slechte muuranker te verwijderen en het geheel opnieuw te verzekeren aan de muur.
1. De baldakijn na het demonteren van de brokstukken van de gebroken luifel en verwijderen van het geroeste 19e eeuwse muuranker.
2. Na het verlijmen van de onderdelen, plastisch herstel, injecteren van de scheuren en vervangen van alle geroeste doken.
3. Het bovenste deel van de baldakijn na het schilderen.
3. Verwijderen schimmels en zoutuitbloeiingen
De schimmels; mixomiceten worden behandeld en baldakijn 5 wordt preventief behandeld. Na twee behandelingen zijn de schimmels geneutraliseerd.
De zoutuitbloeiingen op de baldakijnen en muren worden maandelijks droog weggeborsteld.
zouten op het ajourwerk als gevolg van jarenlange lekkages
4. Vochtmetingen.
De vochtmetingen worden tweemaandelijks gedaan in het bovenste niveau van baldakijn 4, en 6 en de aangrenzende muurzone. In verband met de aanwezige zouten is gekozen voor de methode met de carbure-fles. De meetresultaten worden opgenomen in een afzonderlijk verslag.
